Blog

‘Heb je in je klas kinderen die hun land zijn ontvlucht?’ vraag ik aan het meisje nadat haar moeder haar kort heeft uitgelegd dat ik uit Iran ben gevlucht. We zitten op een terras op de markt in Gouda, met onze rug naar het gebouw waar Erasmus werd onderwezen. Anna ken ik van een leergang, we hebben afgesproken voor een lunch. Haar dochter Sara zie ik voor het eerst.

Ze schudt bedachtzaam haar hoofd. ‘Nee,’ zegt ze zachtjes. Haar moeder probeert haar te helpen en noemt namen van klasgenoten uit Syrië. Ik zie aan haar reactie dat er een lichtje gaat branden. ‘Oh ja,’ mompelt ze. Fascinerend vind ik het. Sara plaatst haar klasgenoten kennelijk niet in een hokje. Zij ziet de mens, haar klasgenoten uit Syrië zijn kinderen zoals zij – kinderen die de wereld willen verkennen.

Met haar jeugdige nieuwsgierigheid stelt zij mij vragen. ‘Waarom bent u gevlucht?’ ‘Hebt u in de gevangenis gezeten?’ ‘En uw kinderen dan?’

‘Nee, ik had toen nog geen kinderen,’ antwoord ik. Terwijl ik haar vragen beantwoord, worden haar pupillen steeds groter, ze verraden wat ze denkt. Ik zie dat ze door het verhaal heen en weer geslingerd wordt tussen angst, ongeloof en opluchting.

Er volgen meer vragen. ‘Hoe lang dan?’ stuk voor stuk oprechte, nieuwsgierige vragen, vrij van ieder vooroordeel. Als haar tosti wordt geserveerd zijn we even stil, zoals haar levensovertuiging dat voorschrijft. Ze zegt spontaan dat ze blij is dat ze in Nederland woont en lijkt ineens te beseffen hoe waardevol vrijheid is. Mijn verhaal heeft kennelijk diepe indruk op haar gemaakt.

We eten onze lunch – maar nog belangrijker: er is nu contact tussen Sara en mij. De verveling van zojuist – haar moeder hielp haar zich te vermaken – is overgeslagen naar een kleine wereld waarin drie vrouwen van verschillende generaties samen in vrede een eenvoudige maaltijd nuttigen en verhalen met elkaar uitwisselen.

Sara is 9 jaar. Mijn ultieme wens is dat zij mag groeien, groot zal worden en de rechtvaardigheid mag doorgeven. Ik hoop dat ze altijd nieuwsgierig zal blijven en dat het haar lukt om haar gedachten van waardeoordelen te onthouden.

Vandaag (20 juni) is het Wereldvluchtelingendag, morgen Wereldhumanismedag. Ik hecht eerlijk gezegd niet zo veel waarde aan dergelijke dagen, dagen waarop je even stil mag staan bij het lot van vluchtelingen. Een dag met een dagwaarde? Wij zijn allemaal mensen en mensen moet je met waardigheid behandelen, waar zij ook vandaan komen.

Het is oorlog in Europa. Weer, zou ik bijna zeggen. Toch weer! Oorlog is de uiting van een volledig gebrek aan verdraagzaamheid. Het meest zwarte scenario van de opties die we als mensen hebben. Als mens en als humanist kan ik niet anders dan met medelijden hopen op een goede afloop, mijn stem verheffen en handelen. Het mooie gesprek met een meisje van 9, dat met haar kleine stappen op reis naar de grote wereld puur en onschuldig mijn wereld binnenstapte helpt daarbij.